75 jaar Elisabeth en Barbara

Persoonlijke herinneringen van een oud-parochiaan

De eerste prent gaat trouwens terug naar een tijd, die wij geen van allen hebben meegemaakt. Het is een kaart van Haarlem tijdens het Beleg door de Spanjaarden, in 1573. De stad aan de Noordkant gezien, want daar had het Spaanse leger zijn hoofdkwartier (in het Huis ter Kleef), daar had het zijn tenten opgeslagen, zijn schansen en de Spaanse Vaart gegraven (thans de Spaansevaartstraat!) en bestormde het de Kruispoort en de Noordelijke vestingmuren. Als je die kaart op de keper bekijkt, dan is het als met een transparant, een doorzichtig papier, dan zie je de Schoterbuurt van toen door de Transvaalbuurt van nu heenschemeren. Op die kaart van 1573 is al precies het punt te zien waar nu de Schoterweg en de Kennemerstraat zich splitsen bij de huidige Ripperdakazerne. De naam Ripperda herinnert trouwens ook aan het Beleg. Links van die splitsing staat een groot gebouw, midden in het land, want straten waren er in deze buurt toen nog niet. Het is het oude Reguliersklooster van de Reguliere Kanunniken van St. Augustinus, volgelingen van de Moderne Devotiebeweging van Geert Grote.

Na de hervorming werd het afgebroken en vervangen door de fraaie 18e eeuwse buitenplaats "Het Klooster". Namen als Kloosterstraat en Regulierstraat herinneren er nog aan. Wat heeft dit alles nu met onze kerk te maken? Wel, eenvoudig dit: dat onze kerk op historische grond staat. Daar is die kaart van het Beleg een treffend bewijs van.

Van 1573 naar 1903, in één stap! In het circus geven ze bij zo'n stunt een extra roffel vooraf. Op de drempel van onze eeuw zijn wij hier nog steeds in de oude gemeente Schoten. Aan het eind van de vorige eeuw viel de zielzorg voor de Katholieken in deze buurt nog binnen de grenzen van de oude St. Bavoparochie, de huidige kerk van O.L. Vrouw van Zeven Smarten. Maar die taak werd weldra te omvangrijk, want omstreeks 1900 werd hier een heel stratencomplex bij gebouwd, vlak boven de Schoter- en Kloppersingel. Het was de tijd van de Boerenoorlog in Zuid-Afrika. De stemming in ons officieel neutrale land was toen openlijk anti-engels en duidelijk op hand van onze verre stamverwanten aan de andere kant van de aardbol. De nieuwe wijk werd dus de Transvaalbuurt met de namen van de staatslieden, generaals en veldslagen uit de Boerenrepubliek: Paul Kruger, de generaals de Wet, Cronjé, Botha, Joubert, en de befaamde plaatsnamen uit die strijd: Pretoria, Spionkop, Tugela enz. Dit was het begin van wat later Haarlem- Noord zou worden. De toenmalige bisschop van Haarlem, Mgr. Caspar Bottemanne, heeft er in het laatste jaar van zijn pontificaat nog een nieuwe parochie gesticht, afgesplitst van het oude territorium van de St. Bavo te Schoten. De kerk werd toegewijd aan de H. Elisabeth, de landgravin van Thüringen (1207 -1231). Als tweede patrones werd er enige tijd later nog de H. Barbara aan toegevoegd, omdat op het grondgebied van de nieuwe parochie al het Kerkhof St. Barbara stond.

<Vorige - Index - Volgende>